Zagadnienie odpowiedzialności producentów i podmiotów wprowadzających żywność do obrotu w Polsce

Dzień publikacji: 2025/02/28

Autor: Jan Matusiak

Dotyczy specjalizacji: Obsługa przedsiębiorcy

Wprowadzenie

Produkcja oraz dystrybucja żywności to działalność obarczona wysoką odpowiedzialnością prawną, etyczną, ale również wizerunkową. Podmioty ponoszą pełną odpowiedzialność za bezpieczeństwo i jakość produktów spożywczych, które trafiają na rynek. Warto zwrócić uwagę na podstawowe kwestie dotyczące tego interesującego zagadnienia, które pojawia się w praktyce.

Podstawowe regulacje prawne

Kluczowe regulacje w tym zakresie obejmują przepisy Unii Europejskiej, w tym Rozporządzenie (WE) nr 178/2002, które ustanawia ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, oraz Rozporządzenie (WE) nr 852/2004 dotyczące higieny środków spożywczych. W Polsce zasady odpowiedzialności za bezpieczeństwo żywności określa przede wszystkim ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia. Nakłada ona na producentów i dystrybutorów obowiązek: zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego żywności, stosowania zasad systemu HACCP, prowadzenia dokumentacji dotyczącej pochodzenia surowców i produktów, zgłaszania niebezpiecznych produktów do organów nadzoru (np. GIS), spełniania norm higienicznych określonych w przepisach sanitarno-epidemiologicznych. Nieprzestrzeganie tych regulacji może skutkować sankcjami administracyjnymi, finansowymi, a w skrajnych przypadkach również odpowiedzialnością karną, zgodnie z przepisami Kodeksu karnego oraz Kodeksu wykroczeń.

Odpowiedzialność – kogo dotyczy?

Należy zauważyć, że odpowiedzialność za żywność spoczywa na całym łańcuchu dostaw – od producenta po sprzedawcę detalicznego. Każdy uczestnik tego procesu musi przestrzegać obowiązujących przepisów, by zapewnić konsumentom bezpieczeństwo i wysoką jakość żywności. W przypadku poważnych naruszeń, takich jak sprzedaż żywności zagrażającej zdrowiu, odpowiedzialność karną mogą ponosić również np. członkowie zarządu spółek handlowych. Odpowiedzialność za zagrożenie żywności mogą ponosić także inne osoby fizyczne, które faktycznie uczestniczą w procesie produkcji, kontroli jakości i dystrybucji, przykładowo: dyrektorzy czy kierownicy odpowiedzialni za produkcję w zakładach produkcyjnych.

Przykładowe sposoby działań prewencyjnych

Aby zminimalizować ryzyko związane z odpowiedzialnością, producenci i dystrybutorzy żywności powinni wdrażać skuteczne procedury kontrolne i mechanizmy zabezpieczające. Do najważniejszych należą: dodatkowe procedury kontroli u kontrahentów, regularne audyty dostawców, obejmujące kontrolę dokumentacji, warunków przechowywania surowców oraz procesów produkcyjnych, wdrażanie systemów certyfikacji czy tworzenie specjalnych zespołów odpowiedzialnych za kontrolę jakości i analizę ryzyka, w ramach opracowanych i zatwierdzonych przez właściwe organy bądź osoby decyzyjne w danym podmiocie procedur wewnętrznych. Uzasadnione również wydają się działania polegające na przeprowadzaniu regularnych szkoleń pracowników z zakresu bezpieczeństwa żywności, a także wzięcie pod uwagę możliwości wykupienia polis ubezpieczeniowych.

Podsumowanie

Producenci i podmioty odpowiedzialne za wprowadzanie żywności do obrotu muszą przestrzegać rygorystycznych przepisów prawa unijnego i polskiego, aby zapewnić bezpieczeństwo konsumentów. Odpowiednie procedury kontrolne, audyty miejsc produkcji oraz kontrahentów mogą znacząco zmniejszyć ryzyko prawne i finansowe związane z ewentualnymi nieprawidłowościami. Właściwe zarządzanie ryzykiem i proaktywne podejście do kontroli jakości to sposób do utrzymania stabilnej pozycji na rynku i budowy zaufania konsumentów, a także zwiększenie wartości marki przedsiębiorstwa. Zarazem mogą one skutecznie pomóc w uniknięciu bądź ograniczenia ryzyka poniesienia odpowiedzialności w razie zaistnienia ewentualnych nieprawidłowości.

Masz pytanie dotyczące powyższego zagadnienia?
Zachęcam do kontaktu z naszym zespołem.

j.matusiak@kmtlegal.pl

+48690720320